I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)

Đọc văn bản:

NẾP NGHĨ

Một lối đi, một cách nhìn khác
Thật nhọc nhằn đấy bờ mỏ kim
Cái mất nhiều khi ngoài tầm với
Nhưng chúng xa mẻ một lời kiếm tìm

Cuộc sống như dòng chảy vô cùng
Sao anh vẫn đứng nguyên, cái nhìn cứng cỏi
Chúng ta già trước bao điều mới lạ
Vô cảm cứ bắt tay, vờ cầm nụ cười

Chúng ta nói những lời to tát và cao ngạo
Về lí trí, về sứ mệnh con người
Chúng ta bỏ qua những vui buồn thường gặp
Tin mình có thể nuốt khổ trong vô vọng mỗi thời

Sao không đào sâu và quẳng nghiến lỗi
Sao không xóa đi lối mòn nhầm chân
Những cái đã tan, những gì chai sạn
Hằn trong từng nếp nghĩ bạn và tôi

(Nguyễn Đức Mậu, Tạp chí Nhà văn & cuộc sống, số 22, 09&10/2024, tr.79)

Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Xác định thể thơ của văn bản.
Câu 2. Theo văn bản, con người mất mẻo mỏ kim điều gì?
Câu 3. Nêu tác dụng của phép điệp trong những dòng thơ sau:

Sao không đào sâu và quẳng nghiến lỗi
Sao không xóa đi lối mòn nhầm chân
Những cái đã tan, những gì chai sạn
Hằn trong từng nếp nghĩ bạn và tôi

Câu 4. Những dòng “Chúng ta bỏ qua những vui buồn thường gặp/ Tin mình có thể nuốt khổ trong vô vọng mỗi thời” gợi cho anh/chị bài học gì về lẽ sống?

II. LÀM VĂN (7,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm)
Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về sự cần thiết phải làm mới chính mình của người trẻ trong bối cảnh hiện nay.

Câu 2 (5,0 điểm)

Trong truyện ngắn Vợ chồng A Phủ, nhà văn Tô Hoài viết:
“Những đêm mùa đông trên núi cao dài và buồn, nếu không có bếp lửa sưởi kia thì Mị cũng đến chết héo. Mỗi đêm, Mị đứng ở đây ra thổi lửa hơ tay, hơ lưng, không biết bao nhiêu lần.
Thường khi đêm đã gà gáy sáng Mị mới dậy ra bếp sưởi một lúc thì lại trở về giường nằm nhắm mắt đợi ngày dài dằng dặc buồn rũ rượi. Chỉ chợp mắt được từng lúc, Mị lại thức sưởi lửa suốt đêm. Mỗi đêm, khi khe tiếng pháo pieh thổi bếp, A Phủ lại mở mắt. Ngọn lửa sáng bừng lên, cũng như Mị cũng nhìn thấy, lúc nào A Phủ cũng trừng trừng, một bên mặt sưng tím, miếng vải bó đã mấy ngày, không tháo ra, không thay. Nếu A Phủ là cái xác chết đứng đấy, cũng thế thôi. Mị vẫn thờ ơ, vẫn nhớ lại những câu chuyện ngày xưa. Có đêm A Sử chợt về, Mị nghe giật đậy, A Sử đánh Mị ngã xuống đất. Mị nằm sấp, Mị lại rướn dậy lên đi sưởi.

*Lúc ấy là đêm khuya. Trong nhà đã ngủ yên, thì Mị trở dậy thổi lửa. Ngọn lửa bập bùng sáng lên. Mị lị mấy trông sang, thấy hai mắt A Phủ cũng vừa mở, một dòng nước mắt lấp lánh bò xuống hai hõm má đã xám đen lại. Nhìn thấy dòng nước mắt ấy, Mị chợt nhớ lại đêm năm trước A Sử trói Mị, Mị cũng phải trói đứng như thế kia. Nhiều lần khóc, nước mắt chảy xuống miệng, xuống cổ, không biết lau đi được. Trói người ta không cho người ta sống, phải chết. Người kia việc gì phải chết. Mị phắt đứng dậy, Mị xắn một nắm lá đuốc, bước lại, rút con dao nhỏ cắt nút dây mây. A Phủ đã nhắm mắt, nhưng mặt vẫn còn giãy. A Phủ không ngờ có người rút dao cắt dây mây cho mình. Lúc ấy, Mị cũng sợ lắm. Mị tưởng mình đến đó cũng bị bắt trói như A Phủ, nhưng Mị vẫn rón rén bước lại. Thấy A Phủ đã quật sức đứng lên, Mị nói thì thào: “Đi ngay…” rồi Mị cũng vùng chạy ra. Đến bên tảng đá, Mị vẫn còn thở. Ngực đập mạnh, Mị nắm lấy vai A Phủ, nói: “A Phủ cho tôi đi…”

(Ngữ văn 12, Tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2018, tr.13–14)

Anh/chị hãy phân tích diễn biến tâm lí của nhân vật Mị trong đoạn trích trên; từ đó, nhận xét tư tưởng nhân đạo của nhà văn Tô Hoài trong đoạn trích.