Nam Cao là một trong những cây bút hiện thực tiêu biểu của văn học Việt Nam giai đoạn 1930 – 1945. Ông không chỉ nổi bật với ngòi bút sắc sảo, giàu chất triết lí mà còn được biết đến như một “người thư ký trung thành của thời đại”, ghi lại chân thực và đau đớn những mảnh đời bị xã hội vùi dập. Qua những trang văn của Nam Cao, ta thấy hiện lên một xã hội đầy bất công, tàn nhẫn – nơi con người nghèo khổ sống lay lắt, tuyệt vọng, thậm chí đánh mất cả nhân phẩm và quyền làm người.

Trước hết, hiện thực tàn nhẫn của xã hội phong kiến thực dân được Nam Cao phản ánh rõ nét trong số phận người nông dân. Trong Lão Hạc, nhân vật chính là một ông lão già yếu, sống cô đơn, nghèo túng, đến mức phải ăn củ chuối, ăn khoai để dành dụm từng đồng gửi lại cho con. Hình ảnh ông lão bán đi cậu Vàng – người bạn thân thiết – và sau đó tìm đến cái chết khiến người đọc không khỏi xót xa. Cái chết ấy không chỉ là sự giải thoát, mà còn là bản cáo trạng tố cáo một xã hội đã đẩy người lương thiện vào bước đường cùng. Nam Cao không tô vẽ cái nghèo cho lãng mạn hóa, mà ông viết bằng tất cả sự đau đớn, chân thật và thấm đẫm tình người.

Không dừng lại ở đó, Nam Cao còn khắc họa bi kịch của những con người bị xã hội tha hóa, bị vùi dập đến mất nhân hình, mất nhân tính. Trong truyện ngắn Chí Phèo, Chí từng là một người lương thiện, nhưng vì xã hội bất công, hắn bị đẩy vào tù, bị cướp mất cả tương lai. Trở về làng Vũ Đại, Chí trở thành một “con quỷ dữ của làng”, sống trong rượu chè, chửi bới. Nhưng ẩn sâu bên trong con người ấy vẫn là khát vọng được sống lương thiện, được làm người. Khi gặp Thị Nở, Chí như sống lại. Nhưng xã hội độc ác và định kiến hẹp hòi đã nhanh chóng dập tắt tia sáng ấy. Cái chết của Chí Phèo là sự phản kháng dữ dội, là lời tố cáo mạnh mẽ nhất với một xã hội đã tước đoạt tất cả của con người – kể cả quyền được làm người.

Qua những số phận nhỏ bé, Nam Cao đã dựng nên một bức tranh hiện thực đẫm nước mắt. Xã hội phong kiến thời ấy hiện lên với sự áp bức giai cấp, sự vô cảm, tàn nhẫn, nơi người nghèo không có lối thoát. Điều đặc biệt là trong mỗi câu chuyện, Nam Cao không chỉ phản ánh hiện thực mà còn gửi gắm niềm cảm thông sâu sắc với những phận đời bất hạnh. Đó chính là chiều sâu nhân đạo trong hiện thực, là điểm nổi bật trong văn chương của ông.

Bằng ngòi bút sắc lạnh mà đầy xót thương, Nam Cao đã làm sống dậy cả một thời đại đầy bóng tối và bất công. Ông không chỉ phản ánh hiện thực tàn nhẫn của xã hội 1930 – 1945, mà còn để lại cho người đọc nhiều suy ngẫm về số phận con người và trách nhiệm của xã hội. Những trang văn của Nam Cao mãi mãi là hồi chuông cảnh tỉnh, là tiếng nói mạnh mẽ đòi quyền sống, quyền làm người cho những con người nhỏ bé bị bỏ quên trong guồng quay nghiệt ngã của lịch sử.

Thông tin lớp LLVH – NLXH: https://forms.gle/ui1UJQ3FgspTc6cX8