Thông tin lớp 10 ôn cấp tốc cuối HK1: https://forms.gle/yv5dky5CpmrFrJdm7

Trong kỷ nguyên công nghệ số – thời đại tưởng chừng như gắn kết nhân loại hơn bao giờ hết, thế nhưng con người ta lại đã và đang phải đối mặt với nhiều tổn thương tinh thần như sự cô đơn, sự hoài nghi, và những mất mát. Đó là thời đại của những sợi dây cảm xúc mong manh, đứt đoạn và lòng người ngày càng xa cách, tựa như một cơn lốc đang lặng lẽ phá hủy sự bình yên của thế giới. Và trong cơn lốc ấy, văn chương vẫn âm thầm đứng lại, như một nơi trú ẩn bình yên cho tâm hồn, nơi con người tìm thấy khoảng lặng để lắng nghe chính mình giữa những ồn ào vội vã của thế giới.

Chẳng phải ngẫu nhiên mà Nguyễn Minh Châu quan niệm: “Viết văn là đem đến cho tâm hồn người đồng thời sự yên ổn và không yên ổn, cùng lúc vừa cởi giải, vừa gây thắc mắc băn khoăn”. Bởi lẽ, sự yên ổn và không yên ổn ấy chính là cách mà văn chương đối thoại với bạn đọc, từng bước “cởi giải”, chữa lành những nỗi đau trong tâm hồn bạn đọc trước những tác động của thời đại công nghệ số như hiện nay. Và đó cũng là cách mà nhà thơ Huy Cận đã từng bước “cởi giải” những nỗi đau đời trong thi phẩm “Tràng Giang”. Ông đã gửi nỗi buồn nhân thế vào con sông của riêng ông – một dòng sông mênh mông, lạnh vắng, chất chứa nỗi cô đơn của con người giữa vũ trụ vô biên.

“Lớp lớp mây cao đùn núi bạc,

Chim nghiêng cánh nhỏ: bóng chiều sa.

Lòng quê dợn dợn vời con nước,

Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà”

“Tràng Giang” mở ra một không gian mênh mông, vô tận. Với nỗi buồn nước mất nhà tan, Huy Cận gửi vào dòng sông ấy ý niệm sâu sắc: “dòng sông là dòng đời.” Chính sự vô biên của sông nước lại khiến con người trở nên nhỏ bé, cô đơn. Đứng trước cái bao la của vũ trụ, con người chỉ biết buồn lặng và “bâng khuâng trời rộng nhớ sông dài”. Trước Cách mạng tháng Tám, con người như những hạt bụi trôi dạt giữa dòng đời, phó mặc cho định mệnh. Và thi sĩ Huy Cận với trái tim đa cảm đã cất tiếng nói thay cho nỗi cô đơn ấy. “Tràng giang” vì thế trở thành một minh chứng xác đáng cho sức mạnh của văn chương: vừa phản ánh hiện thực đời sống, vừa là bàn tay khẽ chạm để xoa dịu linh hồn. Bởi trong từng con chữ, Huy Cận đã cho ta thấy một “thứ thuốc kỳ diệu”, thứ thuốc mang tên văn chương không chỉ là nghệ thuật ngôn từ, mà còn là phương tiện chữa lành tâm hồn khỏi sự cô đơn giữa kỷ nguyên số hôm nay.

Cũng như thế, nỗi cô đơn, lạc lõng ấy còn bao trùm cả trong những câu thơ Haiku của thi nhân Nhật Bản Kobayashi Issa – người từng bị chính quê hương mình ruồng bỏ. Người đời bảo Issa là “kẻ sinh ra để nếm mọi khổ ải trần gian”. Mang trong mình vết thương tinh thần không lời, ông đã gửi gắm nỗi đau ấy vào thiên nhiên, vào một bài thơ ngắn mà ám ảnh:

“Về làng cũ

Những bụi hoa xưa

Chìa gai ra đón.”

Cùng một nỗi niềm thế sự, nhưng hai thi nhân Huy Cận và Issa ở hai thời đại, hai nền văn hóa khác nhau lại có cách biểu đạt riêng. Nếu Huy Cận mang đậm tinh thần Thơ Mới, đề cao cái tôi và khắc khoải trước vũ trụ mênh mông, thì Issa lại thấm đẫm tinh thần Phật giáo: nhìn nỗi đau qua lăng kính của thiên nhiên, nhẹ nhàng mà thẳm sâu. “Những bụi hoa xưa chìa gai ra đón” – hình ảnh tưởng nhỏ bé mà vô cùng đau xót, thiên nhiên từng thân thuộc nay cũng quay lưng, từ chối ôm lấy người con xa xứ. Trong vài vần thơ ngắn ngủi, Issa mở ra cả một khoảng lặng mênh mông của cô đơn, nơi con người bị chính quê hương mình ruồng bỏ.

Có thể thấy, văn chương là bàn tay vô hình kết nối những tâm hồn lạc lõng của nhân loại. Văn chương khiến ta nhận ra rằng, dù khác biệt về văn hóa, ngôn ngữ nhưng con người ở mọi thời đại vẫn mang trong mình một nỗi khắc khoải: đi tìm nơi trú ngụ cho tâm hồn. Giữa thế giới nơi con người kết nối với nhau bằng tín hiệu, văn chương dường như là sợi dây còn sót lại, vẫn âm thầm, bền bỉ kết nối con người bằng trái tim, lấp đầy những khoảng trống trong ảo ảnh của mạng xã hội. Khi thế giới vội vã trôi đi, văn chương vẫn luôn chọn ở lại để yêu thương, để lắng nghe, để dùng những vần thơ, con chữ xoa dịu tâm hồn con người